Znaczenie diety w profilaktyce chorób nowotworowych
W celu zmniejszenia ewentualności zachorowania na nowotwór niezwykle istotnym elementem profilaktyki jest właściwa dieta. Żywność, którą konsumujemy na co dzień oprócz składników odżywczych może bowiem zawierać także potencjalne mutageny i kancerogeny. Dlatego też ważne jest, aby nasza codzienna dieta była pozbawiona wszelkich niepożądanych substancji zatruwających organizm, obniżających jego odporność immunologiczną, mogących prowadzić do zmiany struktury molekularnej genów lub odpowiednio jednego chromosomu w stosunku do drugiego, uszkodzenia komórek lub ich nadmiernego, niekontrolowanego podziału. Udowodniono bowiem, że częste i duże ilości spożywanych substancji premutagennych przyczynia się do wzrostu ryzyka powstawania nowotworów.
Do owych niepożądanych substancji należą następujące produkty:
- alkohol (niebezpieczeństwo zachorowania na nowotwór jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, wątroby, trzustki, jelita grubego i odbytnicy, piersi, mózgu)
- nikotyna (niebezpieczeństwo zachorowania na nowotwór jamy ustnej, gardła, krtani, przełyku, płuc)
Według Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem napoje alkoholowe (piwo, wino i wódki gatunkowe) są zaliczane do substancji karcinogennych czyli rakotwórczych podobnie jak nikotyna. Dym tytoniowy to m.in. substancje smołowe, kadm, ołów, tlenek węgla, nitrozaminy, cyjanowodór oraz formaaldehyd – substancje odpowiedzialne za powstawanie komórek rakotwórczych. Szczególne zagrożenie stwarza równoczesne palenie tytoniu i spożywanie napojów alkoholowych.
Mutageny i kancerogeny obecne w żywności można podzielić na trzy grupy:
- związki formowane w czasie smażenia lub pieczenia żywności (WWA, HCA)
- związki tworzące się podczas przechowywania produktów spożywczych
- związki występujące naturalnie (toksyny roślinne),
Podczas smażenia, grillowania i pieczenia na ruszcie, a także innego rodzaju długotrwałej obróbki kulinarnej w wysokiej temperaturze, mogą powstawać w dużym stężeniu aminy heterocykliczne i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne.
Zagrożenie dla zdrowia stanowią także:
Oprócz wyżej wymienionych zagrożeń wynikających m.in. z niepożądanej kulinarnej obróbki termiczne żywności, także nieodpowiednie warunki przechowywania żywności mogą być źródłem zagrożeń nowotworowych.
Mykotoksyny: to metabolity wytwarzane przez niektóre gatunki pleśni, np. Aspergillus flavus powstają podczas niewłaściwego przechowywania zbóż, orzechów, np. kukurydzy i orzechów ziemnych, jak również paszy, które ulegają zakażeniu rakotwórczą pleśnią, m.in. aflatoksyną B1 wytwarzaną przez pleśnie: Aspergillus, Penicillinum i Fusarium
Mikotoksyny (niebezpieczeństwo zachorowania na raka żołądka, wątroby lub nerek)
Aflatoksyny: dotychczas opisano różne związki zwane aflatoksynami. W żywności i paszach w największej koncentracji są obecne aflatoksyna B1 i B2, które to z pasz po przejściu przez organizm zwierzęcy dostają się do mleka, określane symbolami M1 i M2. Największą aktywność biologiczną w sensie działania toksycznego i rakotwórczego wykazuje aflatoksyna B1 a następnie M1 o czym pisze Stanisław Kafel „Czy pleśnie w żywności są szkodliwe dla zdrowia?” Uwaga! Nie wolno jeść produktów w jakikolwiek sposób skażonych pleśnią! Produkt zanieczyszczony nią nie nadaje się już do użytku, trzeba go w całości wyrzucić. Usuwanie nalotów pleśni nie czyni produktu bezpiecznym, ponieważ aflatoksyny mogły przedostać się w głąb żywności.
Ponadto dieta uboga w pewne niezbędne substancje zawarte w składnikach pokarmowych również może przyczynić się do powstania choroby nowotworowej.
Należą do nich:
Poczytaj także:
Znaczenie diety w profilaktyce chorób nowotworowych